Կառավարությունը հավանություն տվեց «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» նախագծին

Կառավարությունը հավանություն ստացավ «Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի նախագծին։

Արդարադատության նախարար Ռուստամ Բադասյանը նշեց, որ նախագծի նպատակն է որդեգրել միջազգային պայմանագրերով և միջազգային կառույցների խորհրդատվական բնույթի փաստաթղթերով առաջարկվող լավագույն չափանիշները հանցավոր ակտիվների շրջանառության դեմ պայքարի ոլորտում:

«Օրենքի նախագիծը ներմուծում է առանց մեղադրական դատավճռի գույքի բռնագանձման մոդելը՝ չհիմնավորվող հարստացման բռնագանձումը, որը տարբեր դրսևորումներով առկա է Իտալիայում, Իռլանդիայում, Ավստրալիայում, Բուլղարիայում, Սլովենիայում, Միացյալ Թագավորությունում»,- ասաց նախարարը՝ ավելացնելով, որ իրավասու մարմինը Հայաստանի Հանրապետության գլխավոր դատախազության պատասխանատու ստորաբաժանումն է, որը գտնում է  ապօրինի ծագման գույք, որը մարդու օրինական եկամուտներից չի բխում։

Ըստ նախարարի՝ կան հոդվածների շրջանակ, որոնք ազդակ են հանդիսանում ուսումնասիրության համար։

Իրավասու մարմինը կարող է սկսել ուսումնասիրություն հետևյալ հիմքերի առկայության դեպքում.

1. առկա է օրինական ուժի մեջ մտած մեղադրական դատական ակտ, որով հաստատվում է սույն օրենքով նախատեսված հանցագործություններից որևէ մեկի կատարումը, և տվյալ քրեական գործի նյութերով առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ դատապարտված անձին կամ իր հետ փոխկապակցված անձին պատկանում է ապօրինի ծագում ունեցող գույք, որը չի բռնագանձվել դատավճռով.

2.  հարուցված քրեական գործով անձը որպես մեղադրյալ է ներգրավվել սույն օրենքով նախատեսված հանցագործություններից որևէ մեկի կատարման համար, և առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ առկա է ապօրինի ծագում ունեցող գույք.

3.  առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ առկա է ապօրինի ծագում ունեցող գույք, սակայն սույն օրենքով նախատեսված հանցագործություններից որևէ մեկի կատարման առնչությամբ քրեական հետապնդումը կամ քրեական գործի հարուցումն անհնար է հետևյալ հիմքերից մեկով.

ա) ընդունվել է համաներման մասին օրենք.

բ) անցել են վաղեմության ժամկետները.

գ) անձը մահացել է.

դ) անձն արարքը կատարելու պահին չի հասել քրեական պատասխանատվության ենթարկելու` օրենքով նախատեսված տարիքին.

4. առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ առկա է ապօրինի ծագում ունեցող գույք, սակայն սույն օրենքով նախատեսված հանցագործություններից որևէ մեկի կատարման առնչությամբ հարուցված քրեական գործը կասեցվել է Հայաստանի Հանրապետության քրեական դատավարության օրենսգրքի 31-րդ հոդվածի 1-ին մասով նախատեսված հիմքերից որևէ մեկով․

5. «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» օրենքով սահմանված օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում հայտնաբերված տվյալներով առկա են բավարար հիմքեր կասկածելու, որ պաշտոնատար անձին կամ իր հետ փոխկապակցված անձին պատկանում է ապօրինի ծագում ունեցող գույք։

6. Միջազգային հարցումներին պատասխանելու համար։

«Եթե ուսումնասիրության արդյունքում 25 միլիոն դրամից ավելիի չափով տարբերություն է առաջանում գույքի և օրինական եկամուտների մասով, արդեն սկսվում է շահագրգիռ անձանց ծանուցման գործընթացը, մինչև քաղհայցի հարուցումն առաջարկվում է ներկայացնել հիմնավորումներ գույքի ծագման օրինականության վերաբերյալ, նաև առաջարկվում է հայտարարագիր ներկայացնել, որի ամփոփումից հետո կամ դադարեցվում է կամ հաշտեցման բանակցություններ են սկսում կամ քաղհայց է ներկայացվում»,- ասաց նա։

Մարդու իրավունքների պաշտպան  Արման Թաթոյանը նշեց, որ նախագիծն ունի կարևոր նշանակություն հանրապետությունում փողերի լվացման դեմ պայքարի, կոռուպցիոն հանցագործությունների դեմ պայքարի և այլ տեսանկյունից։ Նա ասաց, որ պետք է իրազեկման, պարզաբանման աշխատանքներ սկսել, իրավապահ համակարգերի համար ուղեցույցների մշակման, որովհետև սա բոլորովին նոր ինստիտուտ է։

Բադասյանն ասաց, որ իրազեկման գործընթացները շարունակվելու են, ուղեցույցներ են մշակվելու և վերապատրաստումներ իրականացվելու։ 

Փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը կարծիք հայտնեց, որ սա կարող է դառնալ ոչ արդիական գործիք, ապա հարցրեց՝ ինչ են անելու, եթե կրիպտոարժույթ է կամ եթե օֆշորային կազմակերպություն է արտասահմանյան ակտիվների ռեպատրիացիա իրականացնելու համար։

Բադասյանն ասաց՝ եթե դժվար է ապացուցել, դա չի նշանակում, որ անհնար է։

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշեց, որ 10 տարին քաղաքական կոնտեքստ է ստանալու: «Ինչո՞ւ 10 տարի: Ես հասկանում եմ, որ փորձագետներն ասում են, որ 10 տարուց ավելի ապացույցները չեն պահպանվում, բայց եթե չի պահպանվում, չի պահպանվում»,- ասաց վարչապետը։

Պատասխանելով՝ Ռուստամ Բադասյանն ասաց, որ գործող կարգավորմամբ 15 տարի է գործողության ժամկետը, բացառիկ դեպքերում նախատեսվում է գնալ մինչև 1991 թվական: