Պատմության այս օրը. մարտի 13

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

• Էնդոմետրիոզի իրազեկման համաշխարհային օրը (World Endometriosis Awareness Day) *
• Քենի օրը (Ken Day) *
• Աֆրիկյան սկաուտների օր (Africa Scout Day) *

Կրոնական

• Կաթոլիկություն - Կոստանդնուպոլսի Եփրատոսի հիշատակը
• Կաթոլիկություն - Լեանդր Սևիլսկու հիշատակը
• Ուղղափառություն - Հովհաննես Կասսիանի հիշատակը
• Ուղղափառություն - Աստվածամոր սրբապատկերի տոնակատարությունը «Devpeteruvskaya»

Ազգային

• ԱՄՆ - K9 վետերանների ազգային օրը (National K9 Veterans Day) *
• ԱՄՆ - Թանկարժեք իրերի ազգային օրը (National Jewel Day) *
• ԱՄՆ - Կոկոսի տորթի ազգային օրը (National Coconut Torte Day) *
• ԱՄՆ - Ականջակալի ազգային օրը (National Earmuff Day) *
• ԱՄՆ - Փակ տարածքներում բաց անձրևանոցների ազգային օրը (National Open an Umbrella Indoors Day) *
• ԱՄՆ - Պլուտոնի օրը *
• ԱՄՆ - Խելացիների և սեքսուալների օրը (Smart & Sexy Day) *
• ԱՄՆ - Բարի Սամարացու ազգային օրը (National Good Samaritan Day) *
• ԱՄՆ - Լապշայով հավի ապուրի օրը (Chicken Noodle Soup Day) *
• Գրենադա - Հեղափոխության օրը (Grenada Revolution Day) *
• Թաիլանդ - Թայլանդական փղի ազգային օրը (National Thai Elephant Day) *
• Թունիս - Համացանցի ազատության ազգային օրը (National Internet Freedom Day) *
• Լյուքսեմբուրգ - Կրակների փառատոն (Burgzonndeg) *
• Կանադա - Քաղաքացիական տոն
• Ճապոնիա - Կասուգա Մացուրի (Kasuga Matsuri) *
• Ռուսաստան - Վասիլի Կապելնիկ *
• Ռուսաստան - Կասյանովյան օր *
• Ռուսաստան - Կալմիկյան պոեզիայի օրը *
• Ռուսաստան - Ռոմանտիկ խմիչքների օրը *
• Ռուսաստան - Բանալու անցքից նայելու օրը *
• Վատիկան - Հռոմի Ֆրանցիսկոս պապի ընտրության տարելիցը (Anniversary of the election of Pope Francis) *
• Ուկրաինա - Հողագործի օրը *

* Տոների մասին մանրամասն

---

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ԴԵՊՔԵՐ ԵՎ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2004 - Տեղի ունեցավ DARPA Grand Challenge ռոբոտների առաջին մրցույթը։
2004 - Նյու Յորքի «Մետրոպոլիտեն օպերայի» բեմում հանրահայտ տենոր երգիչ Լուչիանո Պավարոտին տվեց իր հրաժեշտի համերգը։
1989 - Միջուկային Հետազոտությունների Եվրոպական Կազմակերպության աշխատակից Թիմ Բեռներս-Լին և իր գործընկերները հիմնեցին Համաշխարհային սարդոստայնը` (WWW)։
1961 - 79-ամյա Պաբլո Պիկասոն ամուսնանում է 37-ամյա մոդել Ժակլին Ռոկի հետ։
1925 - Թենիսի նահանգում ընդունվում է «Կապիկի օրենքը», որն արգելում է ԱՄՆ-ի դպրոցներում Դարվինի էվոլյուցիոն տեսության դասավանդումը:
1921 - Մոնղոլիան (նախկինում Արտաքին Մոնղոլիա) հայտարարեց իր անկախությունը Չինաստանից։
1908 - Վարարեց Գետառ գետը՝ մեծ վնասներ հասցնելով Երևանում։
1894 - Փարիզյան գիշերային ակումբում տեղի է ունենում պրոֆեսիոնալ մերկապարի (ստրիպտիզի) առաջին ցուցադրությունը։
1881 - Ալեքսանդր II կայսեր սպանությունը: Ալեքսանդր III-ի գահակալությունը:
1797 - Փարիզի «Ֆեյդո» թատրոնում տեղի ունեցավ «Մեդեա» օպերայի առաջնախաղը։
1781- Ուիլիամ Հերշելը հայտնաբերեց Ուրան մոլորակը։
1639 - ԱՄՆ-ի Քեմբրիջի քոլեջը Հարվարդ է վերանվանվում:

---

ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1992 - Կայա Սկոդելարիո, բրիտանացի դերասանուհի
1974 - Մարտա Յանդովա, գերմանական Դի Հեփի ռոք-խմբի երգչուհի
1967 - Անդրես Էսկոբար, կոլումբիացի ֆուտբոլիստ

• Նրա մահվան պատճառ դարձել է ինքնագոլը։

1956 - Արկադի Մելիք-Սարգսյան, բեմադրող-նկարիչ
1955 - Բրունո Կոնտի, իտալացի ֆուտբոլիստ, կիսապաշտպան և գլխավոր մարզիչ
1957 - Հակոբ Հակոբյան, ազատամարտիկ, պետական գործիչ, ձեռնարկատեր
1938 - Ֆրիդոն Ասլանյան, գեղանկարիչ
1913 - Պարույր Ջոթյան, հայ արձակագիր, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ (մ. 1954)
1913 - Սերգեյ Միխալկով, ռուս գրող
1900 - Յորգոս Սեֆերիս, հույն պոետ, Նոբելյան մրցանակակիր 
1897 - Եղիշե Չարենց, բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ և քննադատ 

Մենք բոլորս, որ գնում ենք մենակ, տրտում,
Որ գնում ենք խանութներում գինի ու հաց,
Որ փնտրում ենք անկարելի մի խնդություն,
Բայց չենք գտնում՝ վազքով տարված ու զբաղված.-
Մենք բոլորս, որ, հոգնաբեկ, չենք նայում վեր –
Մոռանալով աշխարհային չարը, բարին՝
Տրտո՜ւմ կօրհնենք մի իրիկուն օրերը մեր –
Ու կնայենք Հարդագողի ճանապարհին…

1838 - Ռաֆաելո Ջովանիոլի, իտալացի գրող 

• Հայտնի է «Սպարտակ» վեպով։