Տեր-Պետրոսյան. «Քոչարյանը Հայաստանը վերածեց ավազակապետության և ի չիք դարձրեց Ղարաբաղի հարցի հայանպաստ լուծման հնարավորությունը»
Հատված Լևոն Տեր-Պետրոսյանի 2008 թ. հուլիսի 4-ի հանրահավաքի ելույթից`
«Ես կփորձեմ ներկայացնել Քոչարյանի նախագահական շրջանի գործունեության սեղմ հաշվեկշիռը՝ ավելի համակողմանի քննությունը թողնելով ապագային։ Եվ այսպես, նախագահության տասը տարիների ընթացքում Ռոբերտ Քոչարյանը՝
- կեղծ տեղեկանքի և ապօրինի ընտրությունների միջոցով բազմեց Հանրապետության նախագահի աթոռին,
- 1999թ. հոկտեմբերի 27-ի ոճրագործության հետևանքով ամրապնդեց իր իշխանությունը,
- խափանեց այդ ոճրագործության լիակատար բացահայտումը,
- պարտակեց տասնյակ այլ աղմկոտ սպանություններ,
- ոչնչացրեց օրենսդիր և դատական իշխանությունների անկախությունը,
- ստեղծեց քրեական աշխարհի հասկացություններով առաջնորդվող ավազակապետական համակարգ,
- կեղծեց իր օրոք կայացած բոլոր ընտրություններն ու սահմանադրական հանրաքվեն,
- վերացրեց խոսքի, մամուլի, հավաքների ազատությունը,
- վարչախմբի վերահսկողության տակ դրեց բոլոր էլեկտրոնային լրատվամիջոցները,
- փակեց «Ա1+» և «Նոյան տապան» հեռուստակայանները և հարկային տեռորի ենթարկեց «ԳԱԼԱ» հեռուստաընկերությունը,
- սիստեմատիկաբար ուռճացրեց Հայաստանի տնտեսական զարգացման վիճակագրական տվյալները,
- Հայաստանը ենթարկեց լիակատար քաղաքական և տնտեսական մեկուսացման,
- կոռուպցիան, խնամիությունը, հովանավորչությունը, ռեկետը վերածեց պետական քաղաքականության,
- ոտնահարեց շուկայական տնտեսության երեք հիմնական սկզբունքները՝ հավասար հնարավորությունների ընձեռում, ազատ մրցակցության ապահովում և սեփականության անձեռնմխելիության երաշխավորում,
- համարյա ողջ պետական գույքը և պահուստային հողատարածքները խորհրդանշական գներով վաճառեց իր մերձավորներին,
- հարկային բեռը բարդեց մանր ու միջին գործարարների վրա՝ ըստ էության վերացնելով 90-ական թվականներին ձևավորված միջին խավը,
- խոշոր գործարարներին ազատեց օրինական հարկեր վճարելու պարտավորությունից,
- դրամի արհեստական արժևորման հետևանքով կործանեց արտահանող արդյունաբերությունը և հսկայական գերշահույթներ ապահովեց ներմուծման բնագավառում մենաշնորհային դիրք ունեցող ընկերությունների համար,
- ծաղկեցրեց իր ընտանեկան բիզնեսը և դիզեց հսկայական հարստություն,
- տնտեսական աճի ի ցույց դրվող երկնիշ թվերի և խաղաղության պայմաններում երկրի բնակչությունը նվազեցրեց գաղթի ճամփան բռնած կես միլիոն մարդով,
- Ղարաբաղից Հայաստան տեղափոխեց շուրջ 15 հազար մարդ,
- կորցրեց Ղարաբաղի հարցի բարենպաստ լուծման մի քանի առիթներ,
- Ղարաբաղը դուրս մղեց բանակցությունների գործընթացից,
- Ղարաբաղի ինքնորոշման իրավունքը վերածեց հայ-ադրբեջանական տարածքային վեճի,
- սերունդներին կտակեց իր ղարաբաղյան քաղաքականության պսակը հանդիսացող ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի խայտառակ բանաձևը,
- ահագնացրեց Ղարաբաղում պատերազմի վերսկսման վտանգը,
- խորացրեց հայ-թուրքական հարաբերություններում առկա լարվածությունը,
- չնչին պարտքի դիմաց իր նախաձեռնությամբ Ռուսաստանին հանձնեց Հայաստանի ողջ էներգետիկ համակարգը,
- և վերջապես, իր ազգանվեր գործունեությունն ավարտեց Երևանի կենտրոնում կատարած արյունահեղությամբ, արտակարգ դրության հաստատմամբ և զանգվածային ձերբակալություններով ու բանտարկություններով։
Արդար լինելու համար, սակայն, հարկ է պատշաճը մատուցել Քոչարյանին և բարեխղճորեն արձանագրել նաև նրա կատարած դրական գործերը.
- պաշտոնավարման տասը տարիների ընթացքում նա կտրեց հինգ կիլոմետր կարմիր ժապավեն, շուրջ երեք հարյուր հոգու շնորհեց գեներալի կամ վաստակավոր և ժողովրդական արտիստի կոչումներ, մոտ 10 հազար մարդու պարգևատրեց շքանշաններով ու մեդալներով,
- նոր աշխատատեղեր ստեղծելու ազնիվ մղումով կրկնապատկեց փոխնախարարների թիվը, եռապատկեց նախագահի, կառավարության և նախարարությունների աշխատակազմը, հնգապատկեց պետական պաշտոնյաների պահպանության վարչության ծառայողների քանակը,
- նշանակալի ավանդ ներդրեց հայկական մշակույթի զարգացման գործում, մասնավորապես՝ Կոմիտասի, Խաչատրյանի, Սպենդիարյանի երաժշտության փոխարեն ռադիո-հեռուստատեսային եթերը լցնելով «բարձրաճաշակ» արևելածոր մեղեդիներով ու պորտապարերով,
- մեծապես հարստացրեց ոսկեղենիկ հայոց լեզվի բառապաշարը իր ստեղծած անզուգական նորաբանություններով՝ «վիզկապ, մասանդրա, ծյունինգ, մտնելորտ, անթռաշ, գնահատել» և այլն,
- ժողովրդին զվարճացրեց հրաշալի անեկդոտներով՝ «կլիզմայի», «վատ պարողին խանգարող հանգամանքների», «փղերի ու մոսկաների», «մեջքից ներքև գտնվող փափուկ տեղի մասին»,
- հարմար բնորդ լինելու հանգամանքով անսահմանորեն ճոխացրեց արդի հայ ծաղրանկարչական արվեստը։
Այս անվերջանալի թվացող շարանը ներկայացնում է դեռևս միայն Ռոբերտ Քոչարյանի հայտնի գործերը։ Նրա ծածուկ գործերի նույնքան անվերջանալի շարանը մի օր բացահայտվելու է պետական արխիվներում և հանրապետական ու միջազգային դատարաններում։ Պատմությունը, սակայն, մոռանալու է նրա թե՛ հայտնի, թե՛ ծածուկ գործերի մանրամասները։ Հանրագումարի բերելով մեր հերոսի կամ «վոյինի» գործունեությունը՝ պատմությունը նրան հիշելու և բնութագրելու է ընդամենը մեկ նախադասությամբ, այն է. «Ռոբերտ Քոչարյան անունով ոմն բռնազավթիչ, երկիցս ապօրինաբար տիրելով հանրապետության նախագահի աթոռին, իր գահակալությունն սկսեց և ավարտեց արյունահեղությամբ, Հայաստանը վերածեց ավազակապետության և ի չիք դարձրեց Ղարաբաղի հարցի հայանպաստ լուծման հնարավորությունը»։