Պատմության այս օրը. մայիսի 13

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

• Ճարտարագետների համաշխարհային օրը (IEEE Global Engineering Day)
• Թվային գրագիտության օրը (Numeracy Day) *
• Մարզական կողմնորոշման համաշխարհային օրը (World Orienteering Day) *
• Տեքստիլ ճարմանդի ծննդյան օրը *
• Հումուսի միջազգային օրը (International Hummus Day) *
• Խատուտիկի համաշխարհային օրը (World Dandelion Day) *

Ազգային

• ԱՄՆ - Լեպրեխոնի օրը (Leprechaun Day) *
• ԱՄՆ - Երրորդ հերթափոխի աշխատողների ազգային օրը (National Third Shift Workers Day) *
• ԱՄՆ - Խնձորով կարկանդակի ազգային օրը National Apple Pie Day) *
• ԱՄՆ - Ընդունարանի աշխատակցի ազգային օրը (National Receptionists Day) *
• ԱՄՆ - Թռչկոտող գորտի ազգային օրը (National Frog Jumping Day) *
• ԱՄՆ - Նախատակված հայրենասերների երեխաների օրը (Children of Fallen Patriots Day) *
• ԱՄՆ - Աշխատավարձը բարեգործությանը հանգանակելու օրը (Donate a Day’s Wages to Charity) *
• ԱՄՆ - Կողահացի ազգային օրը (National Crouton Day) *
• ԱՄՆ - Լավագույն նետաձիգի օրը (Top Gun Day) *
• ԱՄՆ - Root Canal Appreciation Day *
• ԱՄՆ - Մրգային կոկտեյլի ազգային օրը (National Fruit Cocktail Day) *
• ԱՄՆ - Ուսուցչի օրը (Day of the Teacher) 
• Միացյալ Թագավորություն - Գարլանդ Աբոտսբերի օրը (Abbotsbury Garland Day) 
• Կամբոջա - Թագավորի ծննդյան օրը (King’s Birthday) 
• Կոլումբիա - Սուրբ Մարիամի օրը
• Ռուսաստան - Սևծովյան նավատորմի օրը
• Ռուսաստան - Վերակացուի օրը
• Ռուսաստան - Ահեղ ղողանջի օրը
• Ֆիջի - Ռոտումայի օրը

Փառատոններ

• Բրազիլիա - Պետրոս Վելհոսի փառատոնը (Pretos Velhos) *

* Տոների մասին ավելին՝ այստեղ (ռուսերեն)։

---

ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ԴԵՊՔԵՐ ԵՎ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2007 - Ավարտվեց Բուլղարիան և Ռումինիան կապող Վիդին Կալաֆատ կամրջի կառուցումը։
2003 - Մոսկվայում ԱՄՆ դեսպանատանը տեղի ունեցավ 20 դո­լա­րա­նոց նոր թղթադրամի շնորհանդեսը։
1992 - Ամերիկացի 3 աստղագնաց բաց տիեզերքում միաժամանակ մնա­ցին 8 Ժամ 29 րոպե։
1991 - Եթեր է հեռարձակվում «Ռոսիա 1» (Россия 1) Ռուսաստանի դաշնային հեռուստաալիքը՝ երկրի խոշորագույն հեռուստաընկերություններից մեկը։

• Համարվում է «Ռուսաստանի գլխավոր հեռուստաալիքը»:

1981 - Թուրք ահաբեկիչ Մահմեդ Ալի Աղջան Հռո­մի Ս. Պո­ղոս հրա­պա­րա­կում մա­հա­փորձ է կա­տար­ում Հով­հան­նես Պո­ղոս II Պա­պի վրա:
1950 - Անգլիական Սիլվերսթոունում մեկնարկեց առաջին ավ­տո­արշավի առաջին «Ֆորմուլա 1» մրցաշարը։
1930 - Սպանվեց վերջին վայրի պարկավոր գայլը, իսկ 1936 թ. Ավստրալիայի կենդանաբանական այգիներից մեկում սատկեց այդ կենդանիների վերջին ներկայացուցիչը։
1920 - ԱՄՆ-ի Կոնգրեսը թիվ 359 փաստաթղթով արձանագրեց, որ Թուրքիայի կառավարությունը Ցեղաս­պանություն է կատարել՝ ոչնչացնելով 1,5 մլն հայ։
1916 - Կով­կա­սի փո­խար­քան հրա­ման տվեց կազ­մա­լու­ծել հայ կա­մա­վո­րա­կան խմբե­րը:
1913 - Ֆաթիմայում՝ Պորտուգալիայում, երևացել է Մարիամ Աստվածամոր տեսիլքը։
1913 - Կ. Պոլ­սի Ազ­գա­յին ժո­ղո­վի հա­տուկ հանձ­նա­ժո­ղո­վը հուշ­ա­գիր ներ­կա­յաց­րեց թուր­քա­կան կա­ռա­վա­րու­թյա­նը հայ­կա­կան նահանգնե­րում տի­րող դրու­թյան վե­րա­բեր­յալ:
1907 - Երևանում գործարկվեց առաջին հիդրոէլեկտրակայանը։
1888 - Բրա­զի­լի­ա­յում ըն­դուն­վեց օրենք, որով դա­դա­րեց­վում էր ստր­կա­տի­րու­թյունը երկ­րում:

• Հոր բա­ցա­կա­յու­թյու­նից օգտ­վե­լով՝ թա­գա­վո­րի դուստ­րը ստո­րագ­րել է ստր­կա­տի­րու­թյան վե­րաց­ման մա­սին օրեն­քը: Երկու օր անց ըն­դուն­վեց դեկ­րետ բո­լոր ստ­րուկ­նե­րի ազատ­ման վե­րա­բեր­յալ: Ար­քա­յա­դուստր Իզա­բել­լա­յի այս մարդասիրա­կան որոշ­մամբ 1888թ. Բրա­զի­լի­ան դար­ձավ վեր­ջին եր­կի­րը, որը պաշ­տո­նա­պես ար­գե­լեց ստր­կու­թյու­նը:

1836 - Սկսվեցին Ռուսաստանի առաջին երկաթգծի կառուցման աշխատանքները։
1830 - Էկվադորը դուրս եկավ Մեծ Կոլումբիայի կազմից և հռչակվեց հանրապետություն։
1637 - Մահափորձերից խուսափելու համար, կարդինալ Ռիշելիեն հրամա­յեց սնվելիս օգտագործվող բոլոր դաշ­ույնների ծայրերը կլորացնել։

• Այդպես առաջացան խոհանոցային դանակները:

1501 - Ամերիգո Վեսպուչին Նոր աշխարհ գնալիս հասկացավ, որ Կոլումբոսը մայրցամաք է հայտնաբե­րել։

---

ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1986 - Ռոբերտ Թոմաս Փեթինսոն, անգլիացի դերասան, մոդել, երաժիշտ և պրոդյուսեր 
1964 - Ռոնի Դին Քոլմեն, ամերիկացի պրոֆեսիոնալ բոդիբիլդեր
1964 - Մաշա Ռասպուտինա, ռուս փոփ երգչուհի
1961 - Դենիս Քիթ Ռոդման, ամերիկացի բասկետբոլիստ, բասկետբոլի փառքի սրահի անդամ
1950 - Սթիվի Ուանդեր, ամերիկացի երգիչ 

• 25 անգամ արժանացել է «Գրեմմի»: «Բոլոր ժամանակների լավագույն վոկալիստների» ցուցակում է։

1930 - Լիդա Թադևոսյան, երկրաբան
1919 - Ալբեր Աբրահամյան, մարմնամարզիկ
1884 - Յոզեֆ Նադլեր, գերմանացի գրականագետ, բանագետ
1850 - Մոդեստ Չայկովսկի, ռուս դրամատուրգ, Պյոտր Չայկովսկու եղբայրը
1840 - Ալֆոնս Դոդե, ֆրանսիացի գրող 
1637 - Երեմիա Քյոմուրճյան, հասարակական-քաղաքական գործիչ, գրող, բանաստեղծ