«  Հունիս 2023  »
ԵրկԵրքՉրքՀնգՈւրբՇբԿիր
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930

Яндекс.Метрика

Պատմության այս օրը. հունիսի 5

Պատմության այս օրը. հունիսի 5

ՀԻՇԱՐԺԱՆ ՕՐԵՐ ԵՎ ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ՏՈՆԵՐ

Միջազգային

  • Շրջակա միջավայրի համաշխարհային օրը (World Environment Day)

Շրջակա միջավայրի համաշխարհային օրը հռչակվել է ՄԱԿ-ի գլխավոր վեհաժողովի 27-րդ նստաշրջանում, 1972 թվականի դեկտեմբերի 16-ին։ Ամբողջ աշխարհում նշվում է յուրաքանչյուր տարվա հունիսի 5-ին։ Այս համաշխարհային օրվա ամսաթիվը ընտրվել է ի հիշատակ Ստոկհոլմի հանձնաժողովի աշխատանքների սկսման, որի մտահոգությունն է մարդու շրջակա միջավայրի խնդիրները։ Գլխավոր հանձնաժողովն իր որոշման մեջ կոչ է անում պետություններին և ՄԱԿ-ի կազմակերպություններին յուրաքանչյուր տարի այդ օրը անցկացնել միջոցառումներ, որոնք կհաստատեն իրենց նվիրվածությունը շրջակա միջավայրի պահպանման և բարելավման վերաբերյալ։ Ինչպես նաև Գլխավոր հանձնաժողովի 27-րդ նստաշրջանին ստեղծվել է մի նոր կազմակերպություն ՄԱԿ-ի համակարգում՝ ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի մասին ծրագիր (UNEP)։ Հենց UNEP-ի հովանու ներքո էլ յուրաքանչյուր տարի նշվում է Շրջակա միջավայրի համաշխարհային օրը։

  • ՄԻԱՎ վարակից երկարաժամկետ զոհերի օրը (HIV Long-Term Survivors Day) *
  • Ընդդեմ տեսակների խտրականության համաշխարհային օրը (World Day Against Speciesism) *
  • Ապօրինի, չտեղեկացպած և չկարգավորված ձկնորսության դեմ պայքարի համաշխարհային օրը 
  • Apple II-ի օրը (Apple II Day) *
  • Մոնգոլֆիերի օրը (Hot Air Balloon Day) *
  • Քովորքինգի օրը (Coworking Day) *

Ազգային

  • ԱՄՆ - Հրազենի գործադրմամբ բռնության մասին իրազեկման ազգային օրը (National Gun Violence Awareness Day)
  • ԱՄՆ - Ժողովրդական մոլորությունների փառատոն (Festival of Popular Delusions Day) *
  • ԱՄՆ - Փքաբլիթի ազգային օրը (National Donut Day) *
  • ԱՄՆ - Կետչուպի ազգային օրը (National Ketchup Day) *
  • ԱՄՆ - Ինքնաթոր խմիչքի ազգային օրը (National Moonshine Day) *
  • ԱՄՆ - Բուսական բուրգերի ազգային օրը (National Veggie Burger Day) 
  • ԱՄՆ - Համեմահացի ազգային օրը (National Gingerbread Day) *
  • ԱՄՆ - Ձկան և չիփսի օրը (Fish and Chip Day) *
  • ԱՄՆ - Նրբերշիկով ոլորակի օրը (Sausage Roll Day) *
  • ԱՄՆ - Ռայան Մորանի օրը (Ryan Moran Day) *
  • Բահամյան կղզիներ - Ռենդոլ Ֆոքսի աշխատանքի օրը *
  • Բելոռուս - Շրջակա միջավայրի պաշպանության օրը 
  • Բութան - Պարինիվանայի օրը *
  • Բուլղարիա - Վարդերի փառատոն *
  • Դանիա - Սահմանադրության օրը (Constitution Day) 
  • Դանիա - Հայրիկի օրը 
  • Իրան - Խորդադյան ապստամբության օրը *
  • Հասարակածային Գվինեա - Նախագահի օրը 
  • Ղազախստան - Բնապահպանի օրը 
  • Մարշալյան կղզիներ - Երիտասարդության օրը 
  • Մեն կղզի - Senior ТТ մրցավազքի օրը (Senior TT Race) *
  • Նոր Զելանդիա - Ծառատունկի օրը 
  • Ռուսաստան - Ռուսական ոստիկանության ստեղծման օրը
  • Ռուսաստան - Ռուսական բնապահպանի օրը
  • Ռուսաստան - ՌԴ բույսերի կարանտինի պետական ծառայության օրը
  • Ռուսաստան - Բաղնիքի ռետինե քստիկների օրը
  • Ռուսաստան - Արևային նապաստակների օրը
  • Ռումինիա - Ուսուցչի օրը 
  • Սեյշելյան կղզիներ - Ազատագրության օրը 
  • Սուրինամ - Հնդկացիների ժամանման օրը *
  • Վիետնամ - Տարվա կեսի տոնը (Тет Доан Нго) *
  • Ֆարերյան կղզիներ - Սահմանադրության օրը (Constitution Day)

* Հունիսի 5-ի անսովոր տոների մասին (ռուսերեն)՝ այստեղ։


ՀԵՏԱՔՐՔԻՐ ԴԵՊՔԵՐ ԵՎ ԻՐԱԴԱՐՁՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ

2012 - 21-րդ դարում վերջին անգամ Վեներան սկսում է անցնել Արեգակի առջևով:
1999 - Սկսվեց Արագածոտնի մարզի Արա գյուղում գտնվող Որդեկորույս մայրերին նվիրված Սուրբ Մարիամ - Սուրբ Եղիսաբեթ մատուռի կառուցումը:
1981 - Հիվանդությունների հսկման ամերիկյան կենտրոնը գրանցեց նոր հիվանդություն՝ ՁԻԱՀ-ը:
1967 - Սկսվեց Վեցօրյա պատերազմը:
1873 - Անգլիայի ճնշման տակ փակվում է աշխարհի ամենամեծ՝ Զանզիբարի ստրուկների շուկան:
1862 - Սայգոնում (ներկայիս Հոշիմին) քաղաքում կնքված պայմանագրի համաձայն, Ֆրանսիային էր անցնում Հնդկաչին թերակղզու Կոխինխինա պատմական տարածքը:
1799 - Գերմանացի բնախույզ Ալեքսանդր Հումբոլդթը ֆրանսիացի բուսաբան Էմե Բոնփլանի հետ սկսում է ճանապարհորդությունը Կենտրոնական և Հարավային Ամերիկաներով:
1783 - Ֆրանսիայում Մոնգոլֆիե եղբայրները օդ բարձրացրեցին առաջին օդով լցված թռչող սարքը, որն իրենց ազգանունից ստացավ «Մոնգոլֆիեր» անունը:


ԾՆՎԵԼ ԵՆ

1975 - Ժիդրունաս Իլգաուսկաս (Žydrūnas Ilgauskas), լիթվանաամերիկացի բասկետբոլիստ
1971 - Մարկ Ուոլբերգ (Mark Wahlberg), ամերիկացի դերասան
1961 - Կարեն Կավալերյան, ռուսաստանցի հայազգի բանաստեղծ
1949 - Քեն Ֆոլլեթ (Ken Follett), ուելսցի գրող
1937 - Գուժ Մանուկյան, դերասան
1926 - Գուրգեն Դալիբալթայան, գեներալ-գնդապետ
1907 - Արաքսյա Գյուլզադյան, երգչուհի 
1898 - Ֆեդերիկո Գարսիա Լորկա, 20-րդ դարի իսպանացի մեծագույն գրողներից 
1858 - Ալեքսանդր Աբելյան, հայ դրամատուրգ, թատերական գործիչ
1818 - Գևորգ Ախվերդյան, հայ բանասեր, բժիշկ, տնտեսագետ, հասարակական գործիչ
1723 - Ադամ Սմիթ (Adam Smith), շոտլանդացի բարոյագետ և տնտեսագետ