Հարութ Ուլոյան. Որոշ արձանագրումներ

 Որոշ արձանագրումներ

1. Հարգելիներս, Հայաստանն ու Ադրբեջանը 35 տարի շարունակ սնիկերսի կամ տվիքսի կռիվ չեն արել, որ մի օրում օրգազմի հասնող ճոռոմաբանությամբ «խաղաղություն» եք տոնում:

2. Վերջին տարիներին փաշինյանական «քաղաքականությունն» ուղղված է եղել բացառապես պարտությունը որպես հաղթանակ ներկայացնելուն: ԱՄՆ-ում տեղի ունեցած բեմադրությունն էլ ամբողջությամբ պետք է դիտարկել այս համատեքստի շրջանակներում:

3. Մի կողմից «վերջնական խաղաղություն» են տոնում, մյուս կողմից հույս են հայտնում, թե նախաստորագրված հուշաթերթիկն իրականություն կդառնա ու կվերածվի խաղաղության պայմանագրի:

4. Մինսկի խումբը ցրելու ադրբեջանական պահանջի կատարումը, Փաշինյանը բացատրում է այն հանգամանքով, թե «Մինսկի խմբի գոյությունը կարող էր կողմերի մոտ կասկածներ առաջացնել մյուս կողմի անկեղծության մասին»: 
«Կողմերի մոտ», - նույնսիկ այս դեպքում Փաշինյանն անկեղծ չէ և չի նշում հենց բուն կողմի՝ Ադրբեջանի անունը: Ինչո՞ւ չի նշում, որպեսզի տպավորություն ստեղծվի, թե հայկական կողմն էլ էր շահագրգրված Մինսկի խմբի ցրմամբ: Այնինչ եփած հավի համար էլ է ակնհայտ, որ հայկական կողմը որևէ շահագրգռություն չէր կարող ունենալ Միսկի խումբը ցրելու հեռանկարից, և դրան համաձայնելն ընդամենը հայկական կողմի հերթկան միակողմանի զիջումն էր:

5. Խոսում են փոխադարձությունից, բայց թեկուզ հենց Մինսկի խումբը ցրելու ադրբեջանական պահանջի դիմաց չեն կարողացել ամրագրել Ադրբեջանում պահվող գերիների ու պատանդների ազատ արձակման հստակ հավաստիություն: Այս դեպքում, մի՞թե հայ ժողովրդի մոտ, ինչպես Փաշինյանն է նշում, չի կարող «կասկած առաջանալ մյուս կողմի անկեղծության մասին»:

6. Ներքին լսարանի համար տարբերություն չդնելով Ադրբեջանում պահվող գերիների և, ըստ էության, պատանդի կարգավիճակ ունեցող Ղարաբաղի ռազմաքաղաքական ղեկավարության միջև, լուծվում է հարցն անլրջացնելու խնդիր՝ այն համատեքստում, որ մի քանի գերիների հարցը խոչընդոտ չէ´ բաղձալի ու հավիտենական խաղաղության հասնելու համար: Այդ տարբերակումը, եթե Փաշինյանն էլ չանի, ապա թե´ միջնորդները, թե´ Ադրբեջանը, վստահաբար, անում են: 
Ղարաբաղի ռազմաքաղաքական ղեկավարությունն անհատներ չեն, որոնք պատահականության արդյունքում են հայտնվել Ադրբեջանում: Նրանց առևանգումն ու պատանդառումն ի սկզբանե ունեցել է 2 նպատակ. առաջին՝ ապահովել ներադրբեջանական շոու, երկրորդ՝ նվաստացնել Հայաստանին ու ողջ հայ ժողովորդին: Քանի դեռ այդ մարդիկ, մյուս գերիների հետ միասին, գտնվում են Ադրբեջանում, «խաղաղության» մասին խոսելն ուղղակի ողորմելության դրսևում է:

7. Երբ սկսում ես հակափաստարկներ ներկայացնել փաշինյանական «խաղաղության» գործընթացի վերաբերյալ, նույնսիկ ամենաբարձր մակարդակով պատասխանը լինում է հետևյալը՝ «մենք պարտված կողմ ենք և մեր հնարավորություններն այսքանն են, հակառակ դեպքում կլինի պատերազմ»։ Շատ կուռ տրամաբանություն է, ինչ խոսք: Բայց այդ դեքում, դուք ո՞նց եք այս գործընթացի անունը դնում «խաղաղություն» այն էլ՝ «նվաճումային ու դարակազմիկ խաղաղություն»: 
Երբ դու ինչ-որ պահանջների, այն էլ՝ նախկինում քո համար անընդունելի պահանջների, համաձայնվում ես պատերազմի ճնշման ներքո, դու ո՞նց կարող ես դրա անունը դնել «խաղաղություն» կամ «նվաճում»...

8. Ցո´ւյց տվեք թեկուզ մի դրույթ, Հայաստանի պահանջ, թեկուզ մի պարտավորություն, որը վերջին 5 տարիներին Ադրբեջանը միակողմանիորեն իրականացնել, կամ, թեկուզ, ստանձնել է: Չկա´: Հակառակը՝ որքան ուզեք:

9. Ամենաանբարոյական դրսևորումն, իհարկե, այս գործընթացի համատեքստում մեր նահատակների անունը շոշափելն է: Ու սա, ևս, արվում է պարտությունը որպես հաղթական ներկայացնելու նպատակով:

10. Որպես ներկայիս գործընթացի առավելություն, իրավիճակը համեմատում են 2020 թվականի նոյեմբերի 9-ի հայտարարության հետ: 
Մի հատ գնացեք նոյեմբերի 9-ի հայտարարության դրույթները կարդացեք: Ողջ տեքստը ադրբեջանական զիջումների մասին է: Նույնսիկ Փաշինյանն էր սկսել դրա դրույթներն աննախադեպքության շրջանակներում թմբկահարել: Մոռացե՞լ եք: 
Ու այնպես են խոսում, կարծես նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը մի մարդ էր համաձայնեցրել ու ստորագրել, իսկ ներկայիս հայտարարությունը՝ մեկ այլ:

11. Ինչո՞ւ է ԱՄՆ-ում նախաստորագրված փաստաթղթի «Թրամփի ուղուն» վերաբերող 4-րդ կետն ընդգրկվել եռակողմ փաստաթղթում, որի տակ ստորագրել է նաև Ալիևը: Տվյալ դրույթում Ադրբեջանին վերաբերող ոչ մի միտք չի արտահայտվում, այլ խոսվում է Հայաստանով անցնող հաղորդակցության ուղու վերաբերյալ ԱՄՆ-Հայաստան պայմանավորվածության մասին: 
Սա ուղղակի վկայությունն է այն բանի, ինչի մասին մի քանի օր առաջ հայտարարել էր Ալիևը, այն է՝ Հայաստանով Ադրբեջանից դեպի Նախիջևան անցնելիս ադրբեջանցիները չպետք է հայերի տեսնեն և, ընդհակառակը, Ադրբեջանի տարածքում որևէ օտար սպասարկողներ չե´ն լինելու: Այսինքն, տվյալ դույթն այն բանի մասին է, որ Հայաստանով անցնող «Թրամփի ուղու» մասով Ադրբեջանն արտոնություններ է ունենալու: Եթե արտոնությունները լինելու են փոխադարձ, ինչո՞ւ, այդ դեպքում, Ադրբեջան-Նախիջևան անցումը հիշատակմանը զուգահեռ չի նշվում նաև, օրինակ, Նախիջևանով Երասխից-Մեղրի անցումը:

12. Ու ո՞րն էր այս, իբր, «հավիտենական խաղաղության» գինը: Ղարաբա՞ղը: Այո´, Ղարաբաղը: Ու դուք դա հանգիստ շնչով եք, չէ՞, ասում: Բա դրանում ձեր ու կամ ձեզ սատարողների արժանիքը ո՞րն է. որ դուք վերջիվերջո «հասկացել» եք, որ «խաղաղության» հասնելու համար պետք է Ղարաբաղից ու սեփական շահերից հրաժարվե՞լ: Ու նախկիններն էին, այո՞, խելագար, որ այդ պարզ ճշմարտությունն այդպես էլ չէին հասկանում. խաղաղության գինը հանձնելն ու աշխարհաքաղաքական աճուրդում հայտնվելն է:

Իհարկե, հիմա կրկին պնդելու եք ձեր՝ «այս ամենը ստեղծված ներկայիս հնարավորություների հետևանք է, հակառակ դեպքում՝ պատերազմ կլինի» թեզը: Պնդե´ք: Բայց հենց դրանով իսկ, ինչպես վերևում նշեցի, դուք ապացուցում եք, որ ներկայիս գործընթացների մասով ոչ միայն ոգևորվելու նշույլներ չկան, այլև՝ իշխանությունները որևէ արժանիք չունեն դրանում: Կամ, ավելի ճիշտ, նրանց միակ «արժանիքն» այն է, որ համաձայնվում են բոլոր պահանջներին, ինչ է թե հանկարծ պատերազմ չլինի, որ իրենք իշխանության մնան:

Հարութ Ուլոյան